Alles wat je moet weten over autofagie: het opruimen en vernieuwen van cellen

Autofagie stelt je lichaam in staat om oude celonderdelen af te breken en opnieuw te gebruiken, zodat je cellen efficiënter kunnen functioneren. Het is een natuurlijk opruimproces dat begint wanneer je cellen onder druk staan of niet genoeg voedingsstoffen krijgen. Onderzoekers bestuderen de rol van autofagie bij het mogelijk voorkomen en bestrijden van ziekten.

Wat is autofagie?

Autofagie (uitgesproken als “ow-toh-FAH-ghie”) is het proces waarbij je lichaam oude en beschadigde celonderdelen opnieuw gebruikt. Cellen vormen de basisbouwstenen van elk weefsel en orgaan in je lichaam. Elke cel bevat meerdere onderdelen die ervoor zorgen dat deze goed functioneert. Na verloop van tijd kunnen deze onderdelen defect raken of stoppen met werken. Ze worden afval, of rommel, binnen een verder gezonde cel.

Autofagie is het recyclingsysteem van je lichaam. Het stelt een cel in staat om zijn rommelige onderdelen uit elkaar te halen en de bruikbare stukjes en beetjes om te vormen tot nieuwe, bruikbare celonderdelen. Een cel kan de onderdelen die hij niet nodig heeft, wegdoen.

Autofagie fungeert ook als kwaliteitscontrole voor je cellen. Te veel rommelige onderdelen in een cel nemen ruimte in en kunnen ervoor zorgen dat een cel traag werkt of niet goed functioneert. Autofagie zorgt ervoor dat de rommel wordt omgevormd tot geselecteerde celonderdelen die je nodig hebt, waardoor de prestaties van je cellen worden geoptimaliseerd.

Waarom is autofagie belangrijk?

Autofagie is essentieel voor het overleven en functioneren van een cel. Autofagie:

• Recycleert beschadigde celonderdelen tot volledig functionerende celonderdelen.
• Verwijdert niet-functionele celonderdelen die ruimte innemen en de prestaties vertragen.
• Vernietigt ziekteverwekkers in een cel die schade kunnen veroorzaken, zoals virussen en bacteriën.

Autofagie speelt ook een belangrijke rol bij veroudering en levensduur. Naarmate iemand ouder wordt, neemt autofagie af, wat kan leiden tot ophoping van rommelige celonderdelen en cellen die niet optimaal functioneren.

Wat gebeurt er tijdens autofagie?

Autofagiegerelateerde eiwitten (ATG’s) maken autofagie mogelijk. ATG’s zorgen ervoor dat structuren genaamd autofagosomen worden gevormd. Autofagosomen dragen de rommelige celonderdelen naar een deel van de cel dat een lysosoom wordt genoemd. De taak van een lysosoom is om andere celonderdelen te verteren of af te breken.

Stel je voor dat lysosomen – onderdeel van een cel – andere delen van de cel opeten. Het woord “autofagie” is een combinatie van twee Griekse woorden die vertaald kunnen worden als “zelf-verorbering”:

• “Autos” betekent zelf.
• “Phagomai” betekent eten.

Lysosomen eten de rommelige celonderdelen op en laten vervolgens de herbruikbare stukjes en beetjes vrij. De cellen gebruiken deze grondstoffen om nieuwe onderdelen te maken.

Wat veroorzaakt autofagie?

Autofagie treedt op wanneer de cellen van je lichaam geen voedingsstoffen of zuurstof krijgen of als ze op de een of andere manier beschadigd zijn.

Je kunt autofagie op gang brengen door je cellen onder druk te zetten en ze in de overlevingsmodus te brengen. Je kunt autofagie stimuleren door:

• Vasten: Vasten betekent dat je gedurende een bepaalde tijd niet eet. Vasten ontzegt je lichaam voedingsstoffen, waardoor het gedwongen wordt om celonderdelen opnieuw te gebruiken om te functioneren.
• Beperking van calorieën: Het beperken van calorieën betekent dat je het aantal energie-eenheden, of calorieën, dat je lichaam verbruikt, vermindert. In plaats van je lichaam volledig te beroven van calorieën (zoals bij vasten), beperk je ze. Dit dwingt je cellen in autofagie om het verlies aan voedingsstoffen te compenseren.
• Overschakelen naar een dieet met veel vet en weinig koolhydraten: Dit soort dieet, vaak aangeduid als een keto-dieet, verandert de manier waarop je lichaam energie verbrandt, zodat het in plaats van koolhydraten of suiker vet verbrandt. Deze verandering kan autofagie activeren.
• Beweging: Beweging stimuleert processen die de activiteit van ATG’s verhogen, zoals het belasten van je skeletspieren. Afhankelijk van het type en de intensiteit van de oefening kan beweging autofagie opwekken.

Toch betekent het vermogen om autofagie op te wekken niet dat je het moet doen. Bijvoorbeeld, vasten, beperking van calorieën of overschakelen naar een keto-dieet kunnen niet veilig zijn als je zwanger bent, borstvoeding geeft of als je een aandoening zoals diabetes hebt. Op dezelfde manier moet je niet zonder overleg met een zorgverlener beginnen met een intensief bewegingsprogramma.

Hoe lang moet je vasten voordat autofagie optreedt?

Studies met dieren suggereren dat autofagie tussen 24 en 48 uur vasten kan beginnen. Er is echter nog niet voldoende onderzoek gedaan naar de ideale timing om autofagie bij mensen te activeren.

Raadpleeg een zorgverlener als je overweegt om ingrijpende veranderingen in je dieet aan te brengen, zoals vasten. Hoewel vasten voor sommige mensen een goede optie kan zijn, kan het de gezondheid van anderen in gevaar brengen. Neem geen risico.

Wat is de relatie tussen autofagie en ziekte?

Wetenschappers beschouwden autofagie vroeger als huishoudelijk werk: de manier waarop je cellen opruimen om te overleven en correct te functioneren. In de afgelopen 20 jaar hebben wetenschappers echter ontdekt dat autofagie ook een belangrijke rol kan spelen bij het voorkomen en bestrijden van ziekten.

Bijvoorbeeld, studies hebben aangetoond dat problemen met autofagie verband kunnen houden met:

• Ziekte van Crohn
• Diabetes
• Hartziekte
• Ziekte van Huntington
• Nierziekte
• Leverziekte
• Ziekte van Parkinson

Problemen met autofagie worden ook geassocieerd met kanker. Het opstapelen van “rommel” in een cel kan het risico op fouten in het genetisch materiaal of DNA van een cel vergroten. Genetische mutaties of veranderingen in het cel-DNA kunnen leiden tot de vorming van kankercellen.

Toch is autofagie geen eenduidig schadelijk of gunstig proces als het gaat om het voorkomen of behandelen van ziekten. Sommige studies hebben bijvoorbeeld aangetoond dat autofagie tumoren kan voorkomen in de vroege stadia van kanker. Ander onderzoek heeft aangetoond dat autofagie tumorgroei kan bevorderen door kankercellen efficiënter te laten functioneren.

Bovendien zijn de meeste onderzoeken naar de relatie tussen autofagie en ziekte niet uitgevoerd bij mensen. Het meeste onderzoek is uitgevoerd bij dieren, zoals muizen of ratten, die (net als alle zoogdieren) autofagie ervaren.

Naarmate wetenschappers meer bewijs verzamelen over de relatie tussen autofagie en ziekte, krijgen we een duidelijker beeld van hoe dit proces een rol kan spelen bij bepaalde aandoeningen en de langetermijngezondheid.

Een opmerking van Cleveland Clinic:

Recente discussies over autofagie stellen het vaak voor als een gezondheidstrend – een proces om jongere, gezondere cellen te krijgen. In werkelijkheid is autofagie niet zo eenvoudig. Autofagie is inderdaad essentieel voor gezonde cellen. Het is ook waar dat problemen met autofagie geassocieerd worden met bepaalde ziekten. Toch is er niet genoeg onderzoek om het opwekken van autofagie als een welzijnsstrategie te ondersteunen. Afhankelijk van je gezondheid kunnen vasten, het verminderen van calorieën, drastische veranderingen in je dieet of het aangaan van een intensief bewegingsprogramma gevaarlijk zijn. Raadpleeg een zorgverlener als je geïnteresseerd bent in het maken van veranderingen in je levensstijl die de natuurlijke processen van je lichaam kunnen verstoren.

Dit artikel hebben we voor jou vertaald

Foto's die niet van ons persoonlijk zijn komen van Pexels, Pixabay en UnSplash